1. Język polski - opis, kryteria ocen, przykładowe zadania i odpowiedzi

Wymagania

Podstawa programowa dzieli wymagania na szczegółowe i ogólne. Wymagania szczegółowe odwołują się do ściśle określonych wiadomości i konkretnych umiejętności. Wymagania ogólne w sposób syntetyczny przedstawiają nadrzędne cele kształcenia i informują, jak rozumieć podporządkowane im wymagania szczegółowe. Sposób spełniania wymagań szczegółowych jest wartościowy tylko wtedy, gdy przybliża osiągnięcie celów zawartych w wymaganiach ogólnych.

Forma

Zadania z języka polskiego mogą mieć formę zamkniętą i otwartą. Wśród zadań zamkniętych znajdą się zadania wyboru wielokrotnego, prawda - fałsz, na dobieranie, a wśród zadań otwartych - zadania z luką, zadania krótkiej i rozszerzonej odpowiedzi.

Odnośniki

Zadania będą odnosić się do różnych tekstów kultury:
• literackich (epickich i lirycznych)
• nieliterackich (publicystycznych i popularnonaukowych)
• ikonicznych.

Teksty w zestawie zadań mogą dotyczyć zagadnień związanych z historią lub szeroko rozumianą przyrodą. Wśród zadań otwartych z języka polskiego znajduje się dłuższa wypowiedź pisemna w formie opowiadania z dialogiem, kartki z pamiętnika, wpisu w dzienniku, listu oficjalnego, sprawozdania lub opisu postaci, przedmiotu czy krajobrazu. Może też być sprawdzane opanowanie umiejętności tworzenia przez szóstoklasistę form użytkowych takich jak: ogłoszenie, zaproszenie i notatka.

Kryteria oceniania

Dłuższa wypowiedź pisemna jest oceniana według następujących kryteriów:
• treść - od 0 do 3 pkt
• styl - od 0 do 1 pkt
• język - od 0 do 1 pkt
• ortografia - od 0 do 1 pkt
• interpunkcja - od 0 do 1 pkt.

Skala oceniania treści zależy od formy wypowiedzi, natomiast skale oceniania walorów językowych wypowiedzi, tj. stylu, języka, ortografii i interpunkcji, są wspólne dla wszystkich form. Aby ocenić wypowiedź ucznia, egzaminator patrzy na pracę jako całość i - w zależności od stopnia realizacji polecenia - przyznaje jej odpowiednią liczbę punktów.

Poniżej podano przykładowe skale oceniania treści dla sześciu różnych form wypowiedzi pisemnej. Opisy w poniższych tabelach będą doprecyzowywane w odniesieniu do konkretnych tematów w każdej sesji egzaminacyjnej.

Opowiadanie z dialogiem

3 pkt

• Uczeń: konsekwentnie tworzy świat przedstawiony z różnorodnych elementów, uplastycznia je;
  
• układa wydarzenia w logicznym porządku, zachowując ciąg przyczynowo-skutkowy;
  
• konsekwentnie posługuje się wybraną formą narracji;
  
• dynamizuje akcję;
  
• wprowadza dialog; urozmaica wypowiedź.

2 pkt

• Uczeń: tworzy świat przedstawiony, ale niekonsekwentnie;
  
• LUB nie uplastycznia go;
  
• LUB nie układa wydarzeń w logicznym porządku;
  
• LUB niekonsekwentnie posługuje się wybraną formą narracji;
  
• LUB nie dynamizuje akcji; wprowadza dialog.

1 pkt

• Uczeń: tworzy świat przedstawiony, ale informacje o jego elementach są ogólnikowe;
  
• niekonsekwentnie stosuje wybraną formę narracji;
  
• tworzy tekst w większości uporządkowany.

0 pkt

• Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie.

Kartka z pamiętnika

3 pkt

• Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację;
  
• prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje;
  
• konsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową;
  
• stosuje czas przeszły;
  
• tworzy tekst logicznie uporządkowany;
  
• tworzy wypowiedź rozwiniętą, bogatą treściowo.

2 pkt

• Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację;
  
• prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje;
  
• niekonsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową;
  
• LUB nie stosuje czasu przeszłego;
  
• LUB nie tworzy tekstu logicznie uporządkowanego;
  
• LUB nie tworzy wypowiedzi rozwiniętej, bogatej treściowo.

1 pkt

• Uczeń: z własnej perspektywy przedstawia np. wydarzenie, sytuację;
  
• prezentuje opinie, przemyślenia, refleksje, ale informacje są ogólnikowe;
  
• niekonsekwentnie stosuje narrację pierwszoosobową;
  
• nie zachowuje dystansu czasowego.

0 pkt

• Uczeń pisze pracę na inny temat lub w innej formie.

Wpis w dzienniku